top of page

Τσάι του βουνού

Sideritis raeseri & Sideritis scardica

Το τσάι του βουνού αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά βότανα της

ελληνικής φύσης, με πολλές και πλούσιες ευεργετικές ιδιότητες.

Η χρήση του ως παραδοσιακό φάρμακο είναι γνωστή από την

αρχαιότητα. Το παρασκευαζόμενο αφέψημα προτιμάται λόγω

της ευεργετικής του επίδρασης του σε κρυολογήματα και

φλεγμονές του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, ενώ πρόσφατες

έρευνες έχουν δείξει ότι συνεισφέρει στην καταπολέμηση της νόσου

Alzheimer. Χρήση για την παρασκευή τσαγιού γίνεται κυρίως στην

Ελλάδα, όπου έχουμε και τη μεγαλύτερη κατανάλωση.  Οργανοληπτικά

το ρόφημα είναι πολύ εύγευστο και αρωματικό, ενώ μπορεί να καταναλωθεί

ζεστό ή κρύο, με ζάχαρη, μέλι ή και σκέτο. Η χρήση του ωςπαραδοσιακό

φάρμακο είναι γνωστή από την αρχαιότητα, ενώ περιγράφεται από

το Θεόφραστο (372-287 π.Χ.) και από το Διοσκουρίδη. Το όνομα του γένους προέρχεται από την ελληνική λέξη «Σίδηρος», λόγο της χρήσης του, κατά την αρχαιότητα, να γιατρεύει πληγές που προέρχονταν από μεταλλικά

αντικείμενα-όπλα .Είναι έντονα αρωματική πολυετής πόα με ανορθωμένους,

απλούς ή διακλαδιζόμενους, αποξυλωμένους στη βάση βλαστούς

ύψους 15-50 cm οι οποίοι καλύπτονται από πυκνό τρίχωμα. Τα φύλλα

βάσης είναι έμμισχα, αντωοειδή ή επιμήκη και τα φύλλα βλαστού είναι

σχεδόν άμισχα και επιμήκη-ελλειπτικά. Τα άνθη είναι μικρά, ανοιχτόχρωμα

κίτρινα, χωρίς ρίγες, και αναπτύσσονται σε 3-15 απομακρυσμένους

σπονδύλους (ταξιανθίες). 

   Από τα πολλά είδη Σιδερίτη καλλιεργείται μόνο το Sideritis raeseri και

την τελευταία δεκαετία εξαπλώνεται σταδιακά και η καλλιέργεια του

Sideritis scardica. Η Βρύναινα αποτελεί την μοναδική περιοχή στην Ελλάδα

όπου πραγματοποιείται συστηματικά η καλλιέργεια του τσαγιού εδώ και 45 χρόνια περίπου. Η Βρύναινα είναι ένα μικρό χωριό 400 κατοίκων στις βοριο-ανατολικές  πλαγιές της Όθρυς. Βρίσκεται σε υψόμετρο 600μ. από την επιφάνεια της θάλασσας και είναι ένα χωριό με πολλές φυσικές ομορφιές. Βρίσκεται ανάμεσα σε δυο μοναστήρια αφιερωμένα στην Παναγία μας, την Κάτω Ι.Μ. Ξενιά και Άνω Ανδρώα Ι.Μ. Ξενιά. Είναι μια περιοχή με ενδιαφέρον για κάθε επισκέπτη. Απέχει 70χλμ από τον Βόλο (1 ώρα περίπου).

      Στην καθαρά ορεινή ζώνη όρους Όθρυς αυτοφύεται σε μεγάλη έκταση

το είδος Sideritis raeseri αποτελεί βασικό συστατικό της διατροφικής

παράδοσης των κατοίκων της περιοχής και μάλιστα σε σημείο που η

συλλογή του να αποτελεί μια ολόκληρη τελετουργία και μέρος της τοπικής

ιστορίας. Πρόκειται για ένα φυτικό είδος που έγινε μαζί με την

κτηνοτροφία βασική πηγή εσόδων για την τοπική οικονομία και μείωσε

σημαντικά την έντονη τάση αστυφιλίας που επικράτησε στην περιοχή τις

δεκαετίες του 80 και 90 και αποτελεί και σήμερα σοβαρή απειλή. Πριν την

καλλιέργειά του, οι κάτοικοι του χωριού μάζευαν το τσάι από τα αυτοφυή

φυτά. Με το πέρασμα των χρόνων έγινε συνειδητό πως αυτός ο τρόπος

συλλογής ήταν πολύ κουραστικός  και η ποσότητα πολλές φορές δεν επαρκούσε

για την κάλυψη των αναγκών.Την περίοδο της πλήρους άνθησης των φυτών, καθοριζόταν μια μέρα κατά την οποία όλο το χωριό ξεκινούσε για τη συγκομιδή.

Ήταν κάτι σαν τοπικό εθιμικό πανηγύρι. Νωρίς το πρωί χτυπούσε η καμπάνα του χωριού και κάθε ικανό άτομο πήγαινε στην πλατεία και όλοι μαζί ξεκινούσαν για τις κορυφές του βουνού, για τη συλλογή των ανθοφόρων βλαστών.

mountain tea harvest mylona family.JPG

Συγκομιδή τσαγιού

20190529_091024.jpg

Φυσική αποξήρανση τσαγιού

Sideiritis scardica planting.JPG

Φύτεμα τσαγιού σε υψόμετρο

1200μ. στην Όθρυ.

tea 4.JPG

Καλλιέργεια τσαγιού σε υψόμετρο

1200μ. στην Όθρυ.

bottom of page